Saopštenja

Deklaracija Podgoričkog kluba za mir, stabilnost i razvoj Zapadnog Balkana

DEKLARACIJA PODGORIČKOG KLUBA

ZA MIR, STABILNOST I RAZVOJ ZAPADNOG BALKANA

Nakon održane Konferencije sa Federacijom Univerzalnog Mira (UPF), u Tirani, dana 2. aprila 2022. godine, mi, članovi Podgoričkog kluba:

AFIRMIŠUČI temeljne principe Podgoričkog kluba definisane "Vizijom za Zapadni Balkan – 2030" koja se ostvaruje "Novim narativom za Zapadni Balkan";

KONSTATUJUĆI da su mir, stabilnost, dobrosusjedski odnosi i saradnja neophodan uslov razvoja država i regiona Zapadnog Balkana;

ISKAZUJUĆI odlučnost da se dijalogom rješavaju otvorena pitanja Zapadnog Balkana, uz punu ravnopravnost i međusobno uvažavanje;

OCJENJUJUĆI da su integracija u EU i prihvatanje njenih standarda od posebnog interesa za države Zapadnog Balkana;

UVAŽAVAJUĆI partnerstvo EU-Zapadni Balkan utemeljeno Berlinskim procesom i odlučnost država Zapadnog Balkana da unaprijede regionalnu saradnju u oblasti ekonomije, obrazovanja, kulture i nauke i istraživanja;

POSEBNO VREDNUJUĆI regionalnu ekonomsku saradnju na Zapadnom Balkanu kroz Zajedničko regionalno tržište, ocjenjujući značajnim Deklaraciju lidera Zapadnog Balkana o Zajedničkom regionalnom tržištu i Deklaraciju o zelenoj agendi za Zapadni Balkan, koje su potpisane u Sofiji na Samitu lidera EU-Zapadni Balkan u novembru 2020. godine;

ISTIČUĆI NUŽNOST da Zajedničko regionalno tržište Zapadnog Balkana koordiniraju postojeće regionalne inicijative – Savjet za regionalnu saradnju Procesa saradnje Jugoistočne Evrope i CEFTA – očekujući da se ove regionalne inicijative aktivno i neposredeno uključe u kreiranje ovog tržišta i budu posvećene njegovom ostvarivanju u svih šest oblasti;

PREPOZNAJUĆI u Ekonomsko-investicionom planu za Zapadni Balkan podršku Evropske unije razvoju Zapadnog Balkana, vrednujući ga kao važnu šansu prosperiteta država i regiona Zapadnog Balkana;

NAGLAŠAVAJUĆI da je Podgorički klub afirmisao potrebu regionalne ekonomske saradnje na Zapadnom Balkanu (Kopaonik biznis forum 2020. i Ekonomski forum BiH u Sarajevu 2020.), u obrazovanju (Tirana 2019.), u oblasti nauke i istraživanja (Ulcinj 2019.) i evropskih integracija država Zapadnog Balkana ( Skopje 2019 – Regionalna konferencija "EU proširenje na raskršću");

UKAZUJUĆI na kompleksnost i osjetljivost unutrašnjih prilika u državama Zapadnog Balkana, kao i na složene i nestabilne međudržavne i regionalne odnose:

POZIVAMO lidere i uticajne političare država Zapadnog Balkana na poštovanje suvereniteta i nemiješanja u unutrašnja pitanja drugih država;

OČEKUJEMO da lideri i uticajni političari u Bosni i Hercegovini, Zapadnom Balkanu i međunarodnoj zajednici uvažavaju suverenitet i teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine, ravnopravnost njenih entiteta, konstitutivnost tri njena naroda i jednakopravnost svih njenih građana;

POZIVAMO lidere i uticajne političare država Zapadnog Balkana da izvrše preuzete obaveze iz Deklaracije o Zajedničkom regionalnom tržištu Zapadnog Balkana i Deklaracije o zelenoj agendi Zapadnog Balkana, a koje će se koordinirati kroz regionalne inicijative – Savjet za regionalnu saradnju Procesa saradnje Jugoistočne Evrope i CEFTA inicijativu;

OČEKUJEMO posvećenost država Zapadnog Balkana korišćenju Ekonomsko-investicionog plana kojim je Evropska unija podržala Zajedničko regionalno tržište Zapadnog Balkana i njegove infrastrukturne projekte radi razvoja država i regiona Zapadnog Balkana;

POZIVAMO lidere država Zapadnog Balkana i Evropske unije na očuvanje kredibilne perspektive pristupanja EU, zasnovane na striktnim i pravednim kriterijumima, u skladu sa individualnim zaslugama i dostignućima svake države Zapadnog Balkana.

Filip Vujanović, Predsjednik Crne Gore (2003-2018)

Alfred Moisiu, Predsjednik Republike Albanije (2002-2007)

Stjepan Mesić, Predsjednik Republike Hrvatske (2000-2010)

Nataša Mićić, v.d. Predsjednice Republike Srbije (2002-2004)

Fatmir Sejdiu, Predsjednik Republike Kosovo (2006-2010)

Mladen Ivanić, Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine (2014-2018)

Potpisan Memorandum o saradnji sa Federacijom univerzalnog mira (UPF)

    

U Tirani, 21. novembra 2021. godine, Univerzalna federacija mira (UPF) iz Južne Koreje, svečano je otvorila balkansku Ambasadu mira.

Na prethodno održanoj Konferenciji potpisan je Memorandum o saradnji između Podgoričkog kluba i Univerzalne federacije mira (UPF). Memorandum su potpisali predsjednik Podgoričkog kluba i raniji Predsjednik Crne Gore Filip Vujanović (2003-2018) i predsjedavajući ogranka UPF-a za Evropu i Srednji istok dr. Katsumi Otsuka.

Memorandum je okvir budućeg partnerstva sa zajedničkom misijom afirmacije mira i stabilnosti uz uvažavanje suživota različitosti,dobrosusjedskih odnosa i saradnje u regionalnim i globalnim inicijativama.

Svečanoj ceremoniji potpisivanja Memoranduma o saradnji prisustvovali su članovi Kluba: Predsjednik Albanije (2002-2007) Alfred Moisiu, Predsjednik Hrvatske (2000-2010) Stjepan Mesić, predsjedavajući i član Predsjedništva BiH (2014-2018) Mladen Ivanić i generalni sekretar Podgoričkog kluba Ruždija Tuzović.

Podgorički klub na Ekonomskom forumu Bosne i Hercegovine

Podgorički klub na Kopaonik Business Forumu

Predsjednik Podgoričkog kluba Filip Vujanović razgovarao sa delegacijom UPF-a

Predsjednik Podgoričkog kluba i raniji predsjednik Crne Gore Filip Vujanović i sekretar Podgoričkog kluba Ruždija Tuzović primili su 12. decembra 2019. u Podgorici visoke predstavnike Univerzalne federacije za mir (UPF) dr. Kacumija Ocuku (Katsumi Otsuka), predsjedavajućeg UPF za Evropu, Evroaziju i Srednji istok i Ganija Rošija (Gani Rroshi), predsjedavajućeg ogranka Federacije u Republici Albaniji.

Sastanak je bio prilika za nastavak uspostavljenog dijaloga na relaciji UPF – Podgorički klub, sa ciljem iznalaženja modaliteta za jačanje međusobnih odnosa, u funkciji ostvarivanja zajedničkih ciljeva. Potvrđena je obostrana posvećenost stvaranju atmosfere mira i razumijevanja kroz dijalog na prostoru Zapadnog Balkana i naglašena neophodnost intenziviranja saranje kroz konkretne aktivnosti. Visoki predstavnici UPF iskoristili su priliku i da upoznaju predsjednika i članove Podgoričkog kluba sa Svjetskim samitom na temu "Mir, bezbjednost i ljudski razvoj", koji će biti organizovan u Seulu, u periodu od 2. do 8. februara 2020. godine. Prepoznajući prethodne aktivnosti Podgoričkog kluba, koje su u neposrednoj relaciji sa misijom i vizijom UPF-a, predsjedniku Vujanoviću je ovim povodom uručen i poziv za učešće na Samitu. 

Od svog osnivanja 2005. godine, UPF predstavlja kredibilnu organizaciju koja svoje potencijale teži valorizovati kroz realizaciju brojnih aktivnosti posvećenih afirmaciji dijaloga i mira. Projekti UPF-a za svoj krajnji cilj imaju pružanje doprinosa rješavanju otvorenih pitanja iz domena međuetničkih, međudržavnih i međureligijskih odnosa. Kao najznačajniju aktivnost UPF-a na prostoru Zapadnog Balkana treba istaći Samit mira, održan u periodu od 25. do 27. oktobra 2019. u Tirani.

S A O P Š T E NJ E

Dana 26. oktobra u organizaciji Podgoričkog kluba održan je panel pod nazivom „Peace, Security and Human Development in Southeast Europe“. Panel je organizovan u okviru Samita za mir u Jugoistočnoj Evropi (Southeast Europe Peace Summit) koji se održao u Tirani od 25-27 oktobra 2019 u organizaciji Universal Peace Federation. Panel je moderirao Mirko Cvetković – Premijer Srbije 2008-2012, a govorili su: Alfred Moisiu – Predsednik Albanije 2002-2007, Stjepan Mesić – Predsednik Hrvatske 2000-2010, Živko Budimir – Predsednik Federacije Bosne i Hercegovine 2011-2015 i Fatmir Sejdiu – Predsednik Kosova 2006-2010. Takođe, na panelu je pročitana i poruka koju je učesnicima Samita uputio Leonid Kravčuk – Predsednik Ukrajine 1991-1994.

Panel je bio izuzetno dobro posjećen i izazvao je najveće interesovanje učesnika Samita. Posle izlaganja panelista otvoren je forum za diskusiju, pitanja i odgovore i na njemu je učešće uzelo više zainteresovih.

Panel je imao veliki odjek i nakon njega predstavnici UPF, kao i nekoliko pojedinačnih učesnika samita su izrazili zainteresovanost za dalju saradnju sa Podgoričkim Klubom i njegovim članovima.

SAOPŠTENJE

Dana 16. septembra 2019 godine predsjednik Podgoričkog kluba Filip Vujanović, raniji Predsjednik Crne Gore, član Upravog odbora ovog Kluba Alfred Moisiu, raniji Predsjednik Albanije i Ruždija Tuzović, Generalni sekretar Kluba, primili su visoke predstavnike Federacije Univerzalnog Mira Mišela Balkomba, predsjednika Federacije za Evropu i Srednji Istok, Katsumija Otsuku, Regionalnog predsjednika Federacije za srednju Evropu  i Žaka Mariona, Generalnog sekretara Federacije za Evropu. 

Ova globalno vrijedna organizacija, osnovana 2005 godine, posvećena je afirmaciji međunacionalnog i međuvjerskog sklada i podršci mira i dijaloga kao sredstva za rješavanje otvorenih pitanja. Visoki prestavnici ove organizacije iskazali su poštovanje misiji Podgoričkog kluba i obavjestili da će u Tirani od 25. do 27. oktobra 2019. godine održati Samit mira Jugoistočne Evrope i da će na njemu posebna sesija biti posvećena Podgoričkom klubu. 

Članovi Podgoričkog kluba su iskazali poštovanje za brojne i uspješne aktivnosti Federacije Univerzalnog Mira i zadovoljstvo za učešće na navedenom Samitu u Tirani čijoj organizaciji je značajno pomogao raniji Predsjednik Albanije Alfred Moisiu, koji godinama sarađuje sa ovom prestižnom globalnom organizacijom.

Potpisan Sporazum o saradnji izmedju Podgoričkog kluba i Internacionalne fondacije za održivi mir i razvoj

Dana 22. jula 2019 godine, u Podgorici, potpisan je Sporazum o saradnji izmedju Podgoričkog kluba i Internacionalne fondacije za održivi mir i razvoj. U ime Podgoričkog kluba sporazum je potpisao predsjednik Kluba Filip Vujanović, raniji Predsjednik Crne Gore a u ime navedene Fondacije Prof. Dr. Eldar Hasanov, Generalni sekretar Fondacije. 

Ova Fondacija je formirana 4. marta 2009. godine, kao nevladina i neprofitna organizacija, od uglednih intelektualaca, naučnika, diplomata i javnih ličnosti iz brojnih država Azije i Evrope. Fondacija je inicirala i realizovala niz aktivnosti i projekata u funkciji jačanja mira, dijaloga, harmonije i saradnje medju državama na ova dva kontinenenta ali i u ukupnoj medjunarodnoj zajednici. Fondacija je stekla visok ugled i uspostavila saradnju sa organizacijama visoke reputacije.

Nakon potpisa Sporazuma razmotreni su modeli saradnje i partnerstva Kluba i Fondacije a radi zajedničke afirmacije njihovih misija.

Skopje, Regionalna konferencija “EU Proširenje na raskršću”

Regionalna konferencija “EU Proširenje na raskršću”

ZAJEDNIČNA DEKLARACIJA

 Mi, članovi Podgoričkog kluba

 Reafirmirajući temeljne principe Podgoričkog kluba u definisanju zajedničke "Vizije za Zapadni Balkan 2030" i "Novog Narativa za Zapadni Balkan",

 Pozdravljajući akt Komunikacije Komisije „Vjerodostojna perspektiva proširenja za pojačani angažman EU na Zapadnom Balkanu“ od 6. februara 2018.

 Priznajući postignuti napredak zemalja kandidata i potencijalnih kandidata u procesu integracije u EU,kao i njihovo opredjeljenje da se usklade sa Sofijskom deklaracijom sa samita EU-a i Zapadnog Balkana održanog u Sofiji 17. maj 2018.

 Imajući u vidu zaključke Vijeća za proširenje i proces stabilizacije i pridruživanja od 26. juna 2018.

 Dajući potpunu podršku potpisivanju Prespanskog Sporazuma koji je doprineo regionalnoj stabilnosti, intenziviranju regionalne saradnje i jačanju euroatlantske perspektive Regiona,

 Naglašavajući potrebu za pojačanim intenzitetom u sprovođenju reformi agende EU sa posebnim naglaskom na vladavini prava, naročito borbi protiv korupcije, organiziranog kriminala i nasilnog ekstremizma, dobrog upravljanja i jačanju demokratskih institucija, reformi javne administracije i temeljnih prava u skladu sa ciljevima UN-a za održivi razvoj.

 Potvrđujući da Euro-Atlantska agenda za Zapadni Balkan nema alternative i pri tome pozivajući na mobilizaciju cijelog društva,primjenjujući princip sveobuhvatnosti u implementaciji hitnih reformskih prioriteta,

 Pohvalivši ulogu Vijeća za regionalnu saradnju u unapređenju regionalne saradnje i sprovođenju Višegodišnjeg akcijskog plana za regionalnu ekonomsku integraciju, kao jednog od glavnih rezultata Berlinskog procesa, kao i podršku integraciji Zapadnog Balkana u EU,

Ističući da je kredibilna perspektiva pristupanja ključni pokretač za transformaciju društva kroz unutrašnje reforme,čime se doprinosi izgradnji demokratskih kapaciteta i jačanju regionalne saradnje

Uzimajući u obzir unutrašnje političke događaje u EU i aktualni geo-politički kontekst.

 SAGLASILI SMO SE

 Da pozovemo Evropsku uniju i njene lidere na očuvanje kredibilne perspektive pristupanja, zasnovanu na striktnim ali pravednim kriterijima pristupanja u skladu sa individualnim zaslugama i dostignućima svake države,

 Da pozovemo države kandidate i države potencijalne kandidate da nastave sa sprovođenjem reformi ne samo radiispunjenje postavljenih preduslova EU, već i ubrzavanje procesa društveno ekonomskog usaglašavanja sa EU;

 Da pozdravimo rezultate izbora u EU u kojima su snage na strani proširenja pobjedile u velikoj većini

 Da istaknemo važnost održavanja dobre dinamike proširivanja usvajanjem strateških odluka za sve države u pregovorima, za države kandidate i potencijalne kandidate.

 U ovom kontekstu, od ključne je važnosti usvojiti odluku o datumu za otvaranje pristupnih pregovora sa Sjevernom Makedonijom i Albanijom.

 Dalje odlaganje donošenja ovih odluka u sadašnjem geopolitičkom i geoekonomskom kontekstu moglo bi imati štetan uticaj i na unutrašnjem i na regionslno nivou.Svjedoci smo izazova globalnom poretku zasnovanom na demokratskim i zajedničkim vrijednostima društva i njihovim mogućim negativnim uticajem na Zapadni Balkan.

Retrogradne politike podjele, suprotstavljene regionalnoj saradnji, koje podstiču izolacionizam, politiku odvraćanja i koje su utemeljene na populizamu umjesto na zajedničkim vrijednostima i evropskim standardima, nažalost, nisu samo daleka istorijska sjećanja i predstavljaju ozbiljnu prijetnju Zapadnom Balkanu.

Te identitetske politike izgleda dobijaju svoju rastuću globalnu važnost, prijeteći da dodatno devalviraju koncept zajedničkih vrijednosti i multilateralizma, demokratskih normi i prava i slobode pojedinaca.

Na 20. godišnjici od promovisanja Pakta stabilnosti za Jugoistočnu Evropu koji je pokrenut u Sarajevu kao sveobuhvatna strategija građenja odnosa sigurnosti, stabilnosti i razvoja nakon užasnih ratova, mi, članovi Podgoričkog kluba, izražavamo našu spremnost učiniti sve kako bi spriječili da Zapadni Balkan ponovo bude žrtva retrogradnih ideja i trendova.

Mi, dakle, pozivamo EU i sve relevantne donosioce odluka u medjunarodnoj zajednici da se pridruže našem naporu prepoznajući izazove i pružajući pomoć u zaštiti Evropskog narativa o proširenju,pomirenju i integraciji ne samo kroz birokratske nirme i Acquis Communitaire već i kroz odvažane i odlučne političke odluke.

Pismo Federike Mogherini

Zamjenica Predsjednika Evropske komisije

Hvala Vam za pismo kojim ste me informisali o osnivanju Podgoričkog kluba. Ja sam oduševljena da vidim da ste Vi i Vaše kolege preduzeli ovu inicijativu kojom ćete Vašim iskustvom i posvećenošću pomoći dalji razvoj saradnje na Zapadnom Balkanu u unapredjenju zajedničkog cilja regiona u evropskim integracijama.

Ja vjerujem da je regionalna saradnja ključna za dobrobit naroda Zapadnog Balkana i njegovog susjedstva,a jednako za njihov napredak na putu prema Evripskoj Uniji. Osnivanje Podgoričkog kluba naglašava naše zajedničko uvjerenje da povezanost u svim oblastima, uključujući ekonomsku integraciju i saradnju mladih, kao važan prioritet regionalne saradnje i promocije zajedničkih vrijednosti i stvaranja konsenzusa u korišćenju raspoloživih potencijala regoina.